Kabakulak öncelikle parotis bezleri etkileyen viral bir enfeksiyondur . Tükürük üreten (tükürük) bezlerin, üç çiftinden biri olan ve kulaklarınızın önünde bulunur. Sizin veya çocuğunuzda kabakulak şikâyeti varsa, biri veya her ikisi parotis bezlerinde şişmeye neden olabilir.
Çocuğunuzun doğumuyla beraber aşılarını yaptırmanız gerekir. Kabakulak aşısı yapılan çocuklarda vaka sayısında önemli ölçüde düşüş gözlemlenmiştir. Bu yüzden aşının önemi büyüktür. İşitme kaybı gibi kabakulak komplikasyonları, potansiyel olarak ciddi, ancak nadirdir.
Kabakulak için özel bir tedaviye gerek yoktur. Kabakulağı önlemek için aşı önemini korumaktadır. Dünyanın birçok yerinde hala yaygındır.
Kabakulak Belirtileri
Bazı insanlarda hiçbir kabakulak belirtisine rastlanmazken bazı durumlarda da hafif belirtiler görülebilir. Belirti ve bulgular gelişebilir, virüse maruz kaldıktan sonra iki üç hafta içinde görünür ve şu belirtileri içerebilir.
• Şişmiş, ağrılı tükürük bezlerinde veya yüzünüzün her iki tarafta da şişlik oluşması (parotitis)
• Ateş
• Baş ağrısı
• Kas ağrıları
• Halsizlik ve yorgunluk
• İştah kaybı
• Çiğneme veya yutma sırasında boğazda ağrı
Birincil ve en iyi bilinen kabakulak belirtisi yanakları dışarı şişmiş tükürük bezleridir. Aslında, “kabakulak” terimi yanakları içinde yumru haline gelmiş bir hastalıktır.
kabakulak nedir
Kabakulakta Doktora Ne Zaman Gitmelisiniz?
Eğer sizin veya çocuğunuzun kabakulak olduğundan şüpheleniyorsanız, doktorunuza görünün. Eğer kabakulağın başkalarına bulaşmasını engellemek istiyorsanız ve bekleme odasında çok uzun beklemek zorunda kalmakta istemiyorsanız. Gitmeden önce doktorunuzun ofisine bildirin. Şişmiş tükrük bezleri ve ateş iltihaplı bademcik (tonsilit) ya da bir bloke tükürük bezinin bir göstergesi olabilir.
Diğer virüsler kabakulak benzeri hastalığa neden olabilirler, parotis bezleri bulaşabilir.
Kabakulak Nedeni
Kabakulak nedeni enfekte tükürük yoluyla insandan insana kolayca yayılır. Kabakulak virüsü bu şekilde yayılması çok yaygındır. Çocuğunuzun bağışıklığı güçlü değilse sadece hapşırıldığında veya öksürüğü olan bir hastanın tükürük damlacıkları ve solunum yoluyla kabakulak bulaşabilir. Ayrıca kabakulak olan biriyle mutfak eşyaları ya da bardakları paylaşmaktan kabakulak bulaşabilir.
kabakulak tedavisi
Komplikasyonlar
Kabakulak komplikasyonları potansiyel olarak ciddi, ancak nadirdir.
İltihap
Çoğu kabakulak komplikasyonlar iltihaplı ve vücudun bir kısmı şişer.
• Testislere etkisi Orşit olarak bilinen bu durum, ergenliğe ulaşmış erkeklerde testislerde şişmeye neden olur. Orşit acı, nadiren kısırlığa yol açar.
• Pankreasa etkisi Işaret ve pankreatit olarak bilinen bu durumun, belirtileri, üst karın ağrısı, mide bulantısı ve kusma sayılabilir.
• Yumurtalıklar ve göğüslere etkisi: Ergenlik ulaşan çocuğunuzda yumurtalıklarında (ooforit) ya da göğüslerinde (mastit) inflamasyon olabilir. Doğurganlık nadiren etkilenir.
• Beyine etkisi: Bir viral enfeksiyon, örneğin kabakulağı sayarsak, beyin (ensefalit) iltihabı yol açabilir. Ensefalit nörolojik sorunlara yol ve yaşamı tehdit edici olabilir.
• Beyin ve omuriliğe etkisi: Kabakulak virüsü merkezi sinir sistemini enfekte etmek için kan yoluyla yayılır menenjit olarak bilinen bu durum meydana gelebilir.
Diğer Komplikasyonlar
kabakulak
• İşitme kaybı: Nadir durumlarda, kabakulağa bağlı olarak bir veya her iki kulakta işitme kaybı ya da genellikle kalıcı işitme kaybına neden olabilir.
• Hamilelere etkisi. Bu komplikasyonun etkisi ispatlanmamasına rağmen, hamile kadınlarda düşük olma olasılığı yaşanabilir.
Randevu için hazırlanması
Sizin veya çocuğunuzun belirtileri ve kabakulak ortak belirtileri varsa, aile doktorunuzu arayın. İşte randevunuza hazırlanmanıza yardımcı olacak bazı bilgiler bulunuyor.
Bu arada neler yapabilirsiniz?
Randevu için beklediğiniz zamanda , bu tür ibuprofen (Advil, Motrin IB, diğerleri) ve asetaminofen (Tylenol, diğerleri) olarak soğuk kompres ve reçetesiz alınan ağrı kesiciler ile semptomları hafifletmek mümkün olabilir. Ancak, aspirin almamak gerekir. Reye sendromu gelişmesi yaşanabilir. Viral rahatsızlık geçiren bir çocuğa aspirin vermeyin.
Mümkün olduğunca dinlendirin ve doktora götürün. Başkalarıyla temastan kaçının. Kabakulak belirtileri ilk ortaya çıktıktan ilk hafta içinde son derece bulaşıcıdır.
Kabakulak Testleri ve Tanısı
Doktorunuz sizin veya çocuğunuzun kabakulak olduğunu şüphelenirse, bir virüs kültürü ya da bir kan testi isteyebilir. Bağışıklık sistemi normalde bir enfeksiyonla mücadele etmek için antikor yapar. Eğer kabakulak var ise, kan testi kabakulak virüsü mücadele sisteminizde antikorları tespit edebilir.
Tedaviler ve ilaçlar
Kabakulak bir virüse neden olduğundan, antibiyotik etkili değildir. Neyse ki, çoğu çocuk ve yetişkinler yaklaşık iki hafta içinde kabakulak komplikasyonsuz bir durumdan kurtulurlar.
Genel bir kural olarak, kabakulak bulaşıcı olarak kabul edildiği için okula ya da işe bir hafta sonra dönülebilir.
Kabakulak Nasıl Önlenir?
Daha önce enfeksiyon geçirilmediyse, kabakulağa karşı en etkili önleme aşıların yapılmasıdır.
Kabakulak aşısı genellikle her aşının en güvenli ve etkili form içeren bir kombine kızamık-kabakulak-kızamıkçık (MMR) aşılamadan olarak verilir. Bir çocuk okula girmeden önce MMR aşısı iki dozu mutlaka almalıdır.
Tek doz bir salgın sırasında yeterli koruma sağlamak için görünmüyor. İkinci dozunda mutlaka yapılması gerekir.
• 12 aylıktan veya daha küçükken MMR aşısı tek doz ve kızamık aşısı artı bir ikinci dozdan sonra MMR aşısı ikinci dozu yapılır.
• Eğer kızamık, kabakulak ve kızamıkçık için bağışıklık olduğunu gösteren kan testlerinden sonra,
• 1957 öncesinde doğmuş bir kişinin bu aşıya ihtiyacı yoktur.
• 1957 öncesinde doğmuş bir kadın ve bir daha çocuk sahibi olmak gibi bir planı olmayanların aşı olmasına gerek yoktur.
Eğer aşı almak için değil yukarıda listelenen kriterlere uymuyorsa, aşılanmalıdır:
• Çocuk doğurma çağındaki olan kadınlar ve gebe kalmadan önce ,
• Üniversite, ticaret okulu veya lise sonrası okula devam edenler
• Bir hastane, sağlık tesisi, çocuk bakım merkezi ya da okulda çalışanlar
• Yurtdışı seyahat veya bir seyir almaya planı olanlar mutlaka kabakulak aşısı olmalıdırlar.
MMR aşısı almak için beklemeniz geren durumlar
• Orta şiddetli veya ağır hastaysan geçmesini beklemelisiniz.
• Hamile iseniz doğuma kadar beklemeniz gerekir.
Aşı için hangi durumlarda doktorunuza danışmalısınız?
Kabakulak için aşı yaptırmadan önce doktorunuza danışın:
• Kanser hastaları
• Bir kan bozukluğu durumu varsa
• Böyle HIV / AIDS gibi bağışıklık sistemini etkileyen bir hastalık varsa
• Bağışıklık sistemini etkileyen steroid gibi ilaçlarla bir tedavi alıyorsa,
• Geçtiğimiz dört hafta içinde başka bir aşı yapıldıysa doktora danışılmadan bu aşıyı yaptırmamak gerekir.
Kabakulak Aşının Yan Etkileri
MMR(kabakulak) aşısı olan ve kabakulak olmayan kişilerde bu aşının hiçbir yan etkisi görülmemektedir. Birkaç hafif ateş veya döküntü olabilir. Bazı kişiler (çoğunlukla yetişkin) daha sonra kısa bir süre için achy eklem ağrıları ile karşılaşabilirler.
Kabakulak Geçirirken Ne Yapmalısnız?
Sizin veya çocuğunuzda kabakulak varsa, zaman ve dinlenme iyi tedaviler arasındadır. Doktorunuz bu hastalıktan hızla kurtulmanız için yapabileceğiniz küçük tedavi yöntemleri vardır. Oluşan ağrı ve rahatsızlık hafifletmek için bazı adımlar atabilirsiniz.
• Yatakta istirahat önemlidir. Ateş gidene kadar yataktan çıkmamak en iyisidir.
• Kendinizi ya da çocuğunuzu bir süre ortamsan soyutlamak: Başkalarına hastalığın yayılmasını önlemek için bu yöntem gereklidir. Kabakulak olan biri belirti ve semptomların başlamasından sonra bir haftaya kadar bulaşıcı olabilir.
• Reçetesiz ağrı kesiciler alın Asetaminofen gibi (Tylenol, diğerleri) veya semptomları hafifletmek için ibuprofen (Advil, Motrin IB, diğerleri) gibi steroid olmayan anti-inflamatuar ilaçlar oldukça işe yarar. Yetişkinler de aspirin kullanabilir.
Çocuklara veya gençlere aspirin verirken dikkatli olun. Grip gibi benzeri semptomlar oluşan çocuklar ve gençlerde aspirin asla kullanılmaması gerekir. Aspirin çocuklarda Reye sendromu, nadir fakat potansiyel olarak yaşamı tehdit edici bir durum ile bağlantılı olabilir.
• Sıcak ya da soğuk kompres kullanın şişmiş bezlerinin acısını hafifletmek için işe yarar.
• Çiğneme gerektiren yiyeceklerden sakının. Çiğneme yerine beslenmek için su bazlı çorbalar, patates püresi veya pişmiş yulaf ezmesi gibi yumuşak gıdalar, deneyin.
• Ekşi yiyeceklerden kaçının böyle tükürük üretimini teşvik turunçgiller veya meyve suları gibi.
• Bol sıvı tüketin.
Çocuğunuz kabakulak varsa veya çocuğunuzda aşağıdaki maddeler gelişirse doktorunuza başvurunuz:
• 103 ° F (39 ° C) ya da daha yüksek ateş
• Yeme içmede azalma
• Karın ağrısı
• Erkek çocuklarda testislerin şişmesi
• Kulak etrafında ve boğaz kısmında şiddetli ağrı