Ara
Ana Sayfa

Depresyon Nedenleri ve Tedavisi

Depresyon üzüntü ve ilgisizlikten kaynaklanan duygu bozukluğudur. Ayrıca majör depresif bozukluk ve klinik depresyon olarak adlandırılan depresyon, hissetmeyi, düşünmeyi ve davranmayı duygusal ve fiziksel sorunları çeşitli yollarla anlatabilmeyi ifade eder. İnsanı nasıl etkiler? Normal bir günde rutin işleri bile yapamaz duruma gelme ve hayatı yaşamaya değmez görme gibi düşüncelere kapılırlar.

Depresyon zayıflık değildir. Depresyon uzun süreli tedavi gerekebilir. Hastanın durumu bu hastalığın gidişatını oldukça etkiler. Depresyonu olan çoğu kişi ilaç, psikolojik danışmanlık ya da her ikisi ile kendini daha iyi hissetmeye başlar.

Belirtileri

Depresyon ömür boyunca yalnızca bir kez ortaya çıkabilir. Genellikle insanlarda depresyon birden fazla şekilde kendini gösterir. Söz konusu dönemlerde belirtiler değişebilir, neredeyse her günde bu belirtiler yaşanabilir.

Depresyon Belirtileri;

  • Üzüntü, ağlama, kendini boşlukta hissetme veya umutsuzluk duyguları
  • Hatta küçük meselelerde öfkeli patlamalar, sinirlilik ya da hayal kırıklığı,
  • Hobiler ya da spor gibi en zevkli faaliyetlerde bile, ilgi ve zevk kaybı yaşanması
  • Uykusuzluk ya da çok fazla uykuya eğilimin olması, uyku bozuklukları vs.
  • Yorgunluk ve enerji çöküşü, Küçük görevlerde bile verilen görevi yapmama isteği
  • İştahta olan değişikliklerin meydana gelmesidir. Genellikle iştah ve kilo kaybı azalır, ancak bazı kişilerde iştahta artış paralel olarak da kiloda artışlar görülebilir.
  • Anksiyete, ajitasyon veya huzursuzluk
  • Düşünmede, konuşmada ya da vücut hareketlerinde yavaşlama
  • Değersizlik ya da suçluluk duyguları, başarısızlıkları geçmiş fikse ya da sorumluluğunda değildir şeyler için kendini suçlamayı
  • Sürekli sorunlu şeyler düşünme, konsantre kaybı, karar verememe ve hatırlamama
  • Sık sık ölümü düşünme veya tekrarlayan düşünceler, intihar düşünceleri, intihar girişimi veya intihar etmeye eğilim
  • Sırt ağrısı ya da baş ağrısı gibi açıklanamayan fiziksel sorunlar,

Bu belirtileri yaşayan çoğu insan genellikle depresyona girmiş kabul edilir. Nedenini bilmeden genelde kendilerini mutsuz hissederler.

Çocuklarda ve Gençlerde Depresyon Belirtileri

Çocuklarda ve gençlerde ortak belirtileri depresyon yaşayan yetişkinlerle benzerlik göstermektedir. Ancak bazı farklılıklar olabilir.

  • Küçük çocuklarda, depresyon belirtileri okula gitmeyi reddederek, ya da kilolu olduğunu düşünmek, üzüntü, sinirlilik hali, karşısındaki kişiye karşı yapışkan, endişeli, sürekli ağrıları olduğunu iddia ederler.
  • Gençlerdeki belirtiler üzüntü, sinirlilik, kendilerini olumsuz ve değersiz hissetme, öfke, düşük performans veya okulda kötü olduğunu düşünme, yanlış anlaşılmış ve son derece hassas duygulara sahip olma, uyuşturucu ya da alkol kullanarak hayatını devam ettirme, sürekli yemek yeme isteği ya da çok fazla uykuya eğilim, kendine zarar verme, ilgi kaybı dahil olabilir. Normal aktiviteler ve sosyal etkileşim kaçınma. Dikkat eksikliği, hiperaktivite bozukluğu (DEHB) olan çocuklar üzüntü veya ilgi kaybı olmadan sinirlilik gösterebilirler. Ancak, majör depresyon DEHB olan oluşabilir.

Yaşlılarda Depresyon Belirtileri

Depresyon yaşlılarda da görülür. Ne yazık ki, depresyon yaşlılarda tedavi edilmezse sorun büyür ve halledilmesi daha da zorlaşır. Depresyon belirtileri yaşlılarda, farklı ya da az görülebilir.

  • Hafıza güçlüğü veya kişilik değişiklikleri
  • Fiziksel ağrılar
  • Yorgunluk, iştahsızlık, uyku problemleri, ağrı ya da cinsel ilgi kaybı ve bir tıbbi durum ya da ilaç kullanmaya bağlı sıkıntılar
  • Genellikle evde kalma dışarı çıkmama isteği
  • Özellikle yaşlı erkeklerde intihar düşünceleri

Hangi Durumlarda Doktora Gidilmeli?

Eğer kendinizi depresyonda hissediyorsanız, en kısa sürede doktorunuzu görmek için randevu alın. Eğer tedavi almak istemiyorsanız, bir arkadaşınıza konuşmak ya da bir güvendiğiniz kişiyle dertleşebilirsiniz. Onlardan fikir alabilirsiniz.

Depresyon Nedenleri

Depresyonun nedenleri tam olarak bilinmemektedir.  Çeşitli faktörlere bağlı ruhsal bozukluklar olabilir. Büyük olasılıkla, depresyon, genetik, biyolojik, çevresel ve psikolojik faktörler kombinasyonu ile kaynaklanır.

Depresif hastalıklar beynin hastalıklardır. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) olarak beyin görüntüleme teknolojileri, depresyon sorunu olan  olan kişilerin beyinlerinin depresyonu olmayan insanlara göre daha farklı olduğunu göstermiştir.

  • Biyolojik farklılıklar: İnsanlar depresyona girdiklerinde beyinlerinde fiziksel değişiklikler olabiliyor. Bu değişikliklerin önemi hala belirsizdir, ama sonunda nedenlerini belirlemekte yardımcı olabilir.
  • Beyin kimyası:Depresyonda rol oynayan beyin kimyasalları yaşanıyor. Son zamanlarda yapılan araştırmalar gösteriyor ki işlev ve bu nörotransmitterlerin etkisi ile nasıl depresyon oluşacağı ve tedavisi önemli bir rol oynamaktadır. Ruh istikrarın sağlanmasında rol alan neurocircuits ile etkileşim içinde değişir.
  • Hormonlar:Hormon vücudun dengesinde değişikliklere neden olan veya depresyonu tetikleyici bir etken olabilir. Hormon değişiklikleri gebelik ve doğum (postpartum) sonrası haftalar veya aylar boyunca süren dönemleri kapsar. Tiroid problemleri, menopoz ya da diğer koşullar neden olabilir.
  • Kalıtsal özellikler. Depresyonu olan bir kişinin kan bağı olan akrabalarında görülme olasılığı çoktur. Araştırmacılar depresyona neden olan genleri bulmak için çalışıyorlar.

Risk Faktörleri

Depresyon genellikle gençlerde, 20’li ya da 30’lu yaşlarda başlar, ancak herhangi bir yaşta da ortaya çıkabilir. Depresyon kadınlarda erkeklere oranla daha fazla ortaya çıkmaktadır. Ancak kadınların tedavi olma isteği daha yüksektir. Gelişmekte olan ya da depresyon tetikleyici riskleri arttıran faktörler şunlardır:

  • Düşük benlik kaygısı ve çok bağımlı olması, kendine eleştirel ya da kötümser gibi hissetmesi gibi özellikleri,
  • Fiziksel veya cinsel istismar, sevilen birinin ölümü veya hastalığı , zor bir ilişki, ya da mali sorunlar gibi travmatik ya da stresli olaylar,
  • Çocukluk travması veya gençken veya çocukken başladı depresyon
  • Bir depresyon öyküsü, bipolar bozukluk, alkolizm ya da intihar düşüncesi
  • Bir destekleyici durumda olan lezbiyen, gey, biseksüel veya transseksüel olma isteği düşüncesi
  • Anksiyete bozukluğu gibi diğer ruh sağlığı bozuklukları, yeme bozuklukları veya post-travmatik stres bozukluğu öyküsü
  • Alkol veya yasadışı uyuşturucu kullanmak
  • Kanser, inme, kronik ağrı veya kalp hastalığı gibi ciddi veya kronik bir hastalık geçirmiş olma.
  • Bazı yüksek tansiyon ilaçları veya (herhangi bir ilaç durdurmadan önce doktorunuzla konuşmanız gerekir) uyku hapları gibi bazı ilaçları kullanmak.

 

Komplikasyonlar

Depresyon bireyler ve aileler üzerinde korkunç bir otoyol alabilir ciddi bir hastalıktır. Tedavi edilmediği takdirde genellikle kötüleşir. Tedavi edilmeyen depresyon yaşamınızın her alanını etkileyen duygusal, davranışsal ve sağlık sorunlarına neden olabilir.

depresyon ile ilişkili komplikasyon örnekleri aşağıdakileri içerir:

  • Kalp ve şeker hastalığı neden olabilir. Aşırı kilo ya da obeziteye yakalanma riski artabilir.
  • Ağrı ve fiziksel hastalık
  • Alkol veya madde bağımlılığı
  • Anksiyete, panik bozukluk veya fobilerin olması
  • Aile çatışmaları, ilişki zorlukları ve iş veya okul sorunları olma ihtimali olabilir.

 

Depresyonda Testler ve Tanı

Bu sınavlar ve testler, belirtiler neden olabilecek diğer problemler ekarte yardımcı tanı belirlemekte ve herhangi bir ilişkili komplikasyonlar için kontrol edebilirsiniz:

  • Fizik Muayene: Doktorunuz size fiziksel bir muayene yapmak isteyebilir ve sağlığınızla ilgili sorular sorabilir. Bazı durumlarda depresyon, altta yatan fiziksel sağlık sorunu ile bağlantılı olabilir.
  • Laboratuvar Testleri: Örneğin, doktorunuz size bir kan testi yapabilir tam kan sayımı denilen testle ya da tiroit testi isteyebilir.
  • Psikolojik Değerlendirme: Doktorunuz size akıl sağlığınız için bazı düşünce, duygu ve davranış kalıpları hakkında sorular sorabilir.. Bu sorulara cevap vermenizi kısacası kısa bir anket doldurmanızı isteyebilir.

Depresyon Türleri

Majör depresyona bağlı belirtiler kişiden kişiye değişebilir. Eğer depresyon türü varsa açıklığa kavuşturmak için, doktorunuz bir veya daha fazla belirteçleri ekleyebilir. Bir belirteci sizin gibi belirli özellikleri ile depresyon var demektir:

  • Endişeli sıkıntı olma durumu: Olası olaylardan dolayı sürekli endişeli olma hali ve kontrol kaybı hakkında alışılmadık huzursuzluk.
  • Karışık özellikler:Çok fazla ve artan enerji, yüksek benlik kaygısı içeren eşzamanlı depresyon
  • Melankolik özellikler:Ağır depresyon, sabahları psikolojik olarak kötüleşti, büyük iştah değişiklikleri ve suçluluk, ajitasyon veya uyuşukluk hissi
  • Atipik özellikler:Mutlu olaylarda neşelenmeme isteği, iştah artışı,  aşırı uyku isteği, ret duyarlılığı ve ağır bir duygu içerir
  • Psikotik özellikler: Kişisel yetersizlik ya da diğer olumsuz temalar içerebilir hezeyan ya da halüsinasyonlar eşlik eder.
  • Catatonia:Depresyon kontrol edilemeyen ve amaçsız hareket eden veya sabit ve esnek olmayan duruş içeren bir türdür.
  • Peripartum başlangıçlı: Depresyon hamilelik sırasında veya doğumdan sonra haftalar veya aylar içinde ortaya çıkar. Bu duruma postpartum denir.
  • Mevsimsel geçiş dönemi: Mevsim değişikliklerle ilgili ve güneş ışığına maruz kalındığındaki yaşanan depresyon.

Depresyon Belirtilerine Neden Olan Diğer Bozuklukları

aşağıda belirtilenler gibi çeşitli diğer bozuklukların bir belirti olarak depresyondur. Bu doğru bir teşhis almak önemlidir, bu yüzden uygun tedavi alabilirsiniz.

  • Bipolar I ve II bozuklukları.Bunlar duygudurum bozuklukları yüksekler gelen alçak değişir ruh hali bulunmaktadır. Bu bipolar bozukluk ve depresyon ayırt etmek bazen zor.
  • Siklotimik bozukluk:Siklotimik bozukluk ve bipolar bozukluklardan meydana gelmektedir.
  • Yıkıcı duygu düzensizliği bozukluğu:Çocuklarda duygu durum bozukluğu aşırı öfke patlamaları ile kronik ve şiddetli sinirlilik hali oluşur. Bu bozukluk genellikle gençlerde veya yetişkinlik döneminde depresif bozukluk ya da anksiyete bozukluğu gelişir.
  • Kalıcı depresif bozukluk: Distimi denilen bu depresyon daha az şiddetlidir. Genellikle devre dışı değil de, kalıcı depresif bozukluk, günlük hayatta rutin şartlarda normal çalışmasını ve hayatı dolu dolu yaşamanızı engeller.
  • Premenstrüel disforik bozukluk:Bu depresyon bir hafta önce başlar ve birkaç gün içinde gelişme gösterir. Dönemin başlamasından sonra, çok az veya süresinin tamamlanmasından sonra hormon değişiklikleri ile ilişkili depresyon belirtileri kendini gösterir.
  • Diğer depresyon bozuklukları:Bu ilaçlar, bazı reçeteli ilaçlar ya da başka bir tıbbi durumun kullanımından kaynaklanmaktadır.

Tedaviler ve ilaçlar

İlaçlar ve psikolojik danışma (psikoterapi) depresyonu olan çoğu insan için çok etkilidir. Sizin için bakım doktorunuz veya psikiyatri doktorunuz semptomları hafifletmek için ilaçlar verebilir. Ancak, depresyonu olan birçok kişi aynı zamanda bir psikolog ya da diğer ruh sağlığı uzmanından yardım almaları gerekir.

Eğer şiddetli depresyon varsa,  hastanede yatış gerekebilir ya da belirtiler düzelene kadar ayaktan tedavi programına katılmak gerekebilir.

Depresyon tedavi seçeneklerine daha yakından bakalım.

İlaçlar

Antidepresan ilaçların çoğu türleri aşağıda olanlar da dahil olmak üzere, bu ilaçları kullanabilirsiniz. Doktorunuza veya eczacınıza olası büyük yan etkilerini danışınız.

  • Seçici Serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI).Doktorlar genellikle bir SSRI reçete ile önerirler. Bu ilaçlar daha güvenli ve genellikle antidepresan diğer türlerine göre daha az yan etkilere neden olur. SSRI’lar fluoksetin (Prozac), paroksetin (Paxil Pexeva) sertralin (Zoloft), sitalopram (Celexa) ve eskitalopram (Lexapro) içerir.
  • Serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörleri (SNRI).SNRI örnekleri duloksetin (Cymbalta) venlafaksin (Effexor XR), desvenlafaksin (PRISTIQ®, Khedezla) ve levomilnacipran (Fetzima) içerir.
  • Norepinefrin-dopamin geri alım inhibitörleri (NDRIs).Bupropion (Wellbutrin, Aplenzin, Forfivo XL) bu kategoriye girer. Sıklıkla cinsel yan etkileri ile ilişkili olmayan birkaç antidepresanların biridir.
  • Atipik antidepresanlar.Bu ilaçlar başka antidepresan kategorilere uymaz. Trazodon ve mirtazapin (Remeron) sedatif ve genellikle akşam alınır. Yeni ilaçlar vortioxetine (Brintellix) ve vilazodone (Viibryd) içerir. Vilazodone cinsel yan etkileri riski düşük olduğu düşünülmektedir.
  • Trisiklik antidepresanlar.Bu antidepresanlar – Böyle imipramin (Tofranil), nortriptilin (Pamelor), amitriptilin, doksepin, trimipramin (Surmontil), desipramin (Norpramin) ve protriptilin (Vivactil) çok etkili olabilir, ama daha şiddetli yan etkileri yol açarlar.
  • Monoamin oksidaz inhibitörleri (MAOI).MAOI Örneğin tranilsipramin olarak (Parnate), phenelzine (Nardil) ve isocarboxazid (Marplan). Ciddi yan etkileri olabilir, çünkü diğer ilaçlar işe yaramadıysa uygun ilaçlar kullanılabilir. Doğum kontrol hapları, dekonjestanlar ve bazı bitkisel takviyeleri de dahil olmak üzere bazı ilaçlar örneğin bazı peynirler, turşu ve şarap olarak – MAOI kullanan çünkü gıdalar ile tehlikeli (hatta ölümcül) etkileşimlerin sıkı bir diyet gerektirir. Bir yama olarak ciltte yapışan selegilin (Emsam), yeni bir MAOI, diğer MAOI göre daha az yan etkilere neden olabilir. Bu ilaçlar SSRI ile kombine edilemez.
  • Diğer ilaçlar.Diğer ilaçlar antidepresan etkileri arttırmak için bir antidepresan eklenebilir. Doktorunuz iki antidepresan birleştirerek ya da duygudurum veya antipsikotik gibi ilaçlar ekleyerek önerebilir. Anti-anksiyete ve uyarıcı ilaçlar da kısa süreli kullanım için ilave edilebilir.

Aniden Durdurulan İlaçların Riskleri

İlk doktorunuzla konuşmadan antidepresanınızı bırakmayınız. Antidepresanlar bağımlılık olarak kabul edilmez, ama bazen bağımlılıklar farklıdır. Fiziksel bağımlılık meydana gelebilir.

Aniden tedaviyi durdurma ya da iptal etmek semptomlara neden olabilir. Çeşitli dozlarda eksik ve aniden bırakma depresyonun seviyesini kötüleştirir. Ani bir neden olabilir. Yavaş yavaş ve güvenli bir şekilde dozunu azaltmak için doktorunuza danışın.

Antidepresanlar ve Gebelik

Hamile veya emziriyorsanız, bazı antidepresanların doğmamış çocuğa çok zararı olmaktadır. Sağlık için tehlikeli olabilir. Eğer hamile veya hamile kalmayı planlıyorsanız doktorunuzla konuşun.

Psikoterapi

Psikoterapi ruh sağlığı ilgili durumu ve konular hakkında konuşarak depresyonu tedavi etmek için kullanılan genel bir terimdir. Psikoterapi de konuşma terapisi veya psikolojik tedavi olarak da bilinir.

Psikoterapi Farklı türleri gibi bilişsel davranışçı terapi veya kişilerarası terapi olarak depresyon için etkili olabilir.  Psikoterapi size bu konularda yardımcı olabilir.

 

  • Olumsuz inançları ve davranışları belirlemek ve sağlıklı, olumlu olanlarla bunların yerine olabileceğini anlatmak.
  • İlişkileri ve deneyimlerini keşfedin ve diğerleri ile olumlu etkileşimler geliştirin.
  • Depresyonun kötü oluşumunu ve değişim davranışlarına katkıda bulunarak. Sorunları aşmayı hedefler.
  • Hayatınızda memnuniyeti ve kontrol duygusunu kazanmasını sağlamak ve umutsuzluk ve öfke gibi depresyon belirtilerini azaltmaya yardımcı olmaktadır.
  • Yaşam için gerçekçi hedefleri belirlemeyi öğrenmek.
  • Tahammül ve sağlıklı davranışları kullanarak sıkıntı kabul yeteneğini geliştirmek

Hastane ve Konut Tedavi

Bazı insanlarda depresyonun tedavisi için bir hastanede yatış gerekli olduğunda durum daha ciddi olabilir.  Kendine ya da bir başkasına zarar verme eğilimi artar. Tehlikeli durumlarla karşılaşabilirsiniz. Bir hastanede psikiyatri servisinde alacağınız tedavi ruh halinizi iyileştirir aksi düşünülemez. Sakin ve güvenli olmanıza yardımcı olabilir.

Kimi zaman hastanede ya da günlük tedavi programları ile bazı insanlar depresyon tedavisi için bu programları uygulamaktadır. Bu programlar belirtileri kontrol altında almak içindir. Ayaktan destek olmayı ve danışmanlık sağlamaktadır.

Diğer Tedavi Seçenekleri

Bazı insanlar için, diğer prosedürler önerilebilir:

  • Elektrokonvülsif terapi (EKT).EKT yılında elektrik akımları beyinde geçirilir. Anestezi altında yapılan bu işlem beyninizde nörotransmitterlerin işlevi ve etkisi olduğu düşünülmektedir ve genellikle diğer tedaviler işe yaramazsa bile şiddetli depresyonlarda bu yöntem acil olarak uygulanmaktadır. Baş ağrısı gibi fiziksel yan etkileri olduğunda tolere edilebilir. Bazı insanlar da genellikle geçici hafıza kaybı oluşabilir. EKT yapılan hastaya genellikle sağlık nedenleri sebebiyle antidepresanlar verilmez. Bu yöntem intihar riski yüksek olan insanlar için kullanılır.
  • Transkranial manyetik stimülasyon (TMS).TMS antidepresanlara cevap vermeyen kişiler için bir seçenek olabilir. TMS sırasında, kafa derisine yerleştirilen bir tedavi bobinle hastanın uyanık olması şartı ile uzanmış bir şekilde ya da sandalyede oturtularak bu tedavi uygulanır. Bobin duyguları yönetmeye yardımcı olur. Beyindeki sinir hücrelerini uyarmak için kısa manyetik darbeleri gönderir. Tipik olarak, altı hafta boyunca tedaviler her hafta olacak şekilde ayarlanır.

Yaşam Tarzı ve Ev İlaçları

Depresyon genellikle kendi başınıza tedavi edilebilir bir hastalık değildir. Ama profesyonel tedaviye ek olarak, yaşam tarzı değişiklikleri de tedaviye adımlar yardımcı olabilir. Bunlar:

  • Tedavi planına sadık: Psikoterapi oturumlarını veya randevuları atlamayın. Kendinizi iyi hissediyor olsanız bile, ilaçları atlamak yok. Eğer durdurmak, depresyon belirtileri geri gelebilir ve aynı daha ağır bir tabloyla karşılaşabilirsiniz.
  • Depresyonu öğrenin:durumunuz hakkında hastalığınızın seyrini öğrenmeye hakkınız vardır. Tedavi planına sadık kalmak önemlidir. Onları anlamak ve size destek olmak için depresyon hakkında bilgi edinmek için ailenizi cesaretlendirin.
  • Uyarı işaretlerine dikkat edin:Depresyon belirtilerini tetikleyebilir öğrenmek için doktorunuza veya terapiste danışabilirsiniz. . Eğer semptomlar daha kötüye gidiyorsa ya da nasıl hissettiğiniz konusunda herhangi bir endişeniz varsa doktorunuza veya terapistinize başvurun. Uyarı işaretleri izlemek size çok yardımcı olacaktır. Akraba ve arkadaşlarınıza bu uyarıları sorarak yardım alabilirsiniz.
  • Alkol ve uyuşturucu maddelerden uzak durmaktır:Alkol ya da uyuşturucu depresyon belirtilerini azaltmış gibi görünebilir, ancak uzun vadede genellikle kötüleşme ihtimali olduğunda depresyon tedavisi güçleşebilir. Eğer alkol veya madde kullanımı var ise aynı zamanda yardıma ihtiyacınız varsa doktorunuza veya terapist ile konuşabilirsiniz.
  • Kendine iyi bak: sağlıklı beslenin, fiziksel olarak aktif olmayı deneyin. Uyku düzenini oturtmayı hedefleyin. Yürüyüş, koşu, yüzme, bahçe ya da zevk alacağınız başka bir etkinlik düşünün. İyi uyku, fiziksel sağlamlık ve ruhsal refah için çok önemlidir. Eğer uyku sorunları yaşıyorsanız, ne yapabilirim konusunda doktorunuzla konuşun.

Önleme

Depresyonu önlemek için birkaç yol vardır. Ancak, bu stratejileri uygularsanız size yardımcı olurlar.

  • Stresi kontrol etmek adımlar atın: Direncinizi artırmak ve benlik saygısını artırmak için stresi kontrol etmeyi başarın.
  • Bir problemin erken işareti tedavi almakDepresyonu önlemek iççin bazı terslikleri hissettiğinizde tedavi almak gerekir.
  • Uzun süreli bakım tedavisi alma düşününsemptomların nüks  ettiği andan itibaren uzun süreli bakım tedavisi çok önemlidir.