Menopoz, son adet döneminden sonra 12 ay süren adet döngüsü sonuna denir. Menopoz 40’lı ya da 50’li yıllarda gerçekleşebilir. Menopoz doğal bir biyolojik süreçtir. Menopoz, ya da “hayatın değişimi,” her kadın için farklıdır. Kadınların doğurganlık dönemi sona ermektedir. Artık gebelik hakkında endişelenmenize gerek yoktur.
Sıcak basması gibi fiziksel belirtiler ve menopoz duygusal belirtileri, uyku bozuklukları olabilir. Enerji düşük olabilir. Bazı kadınlarda kaygı ya da üzüntü oluşabilir.
BELİRTİLERİ
Kadınların menopoz dönemlerinde farklı belirtiler olabilir. Östrojen vücudun birçok yerinde tarafından kullanılan bir hormon olmasıdır. Eğer daha az östrojene sahipseniz, çeşitli belirtilerle karşılaşabilirsiniz.
Menopoz (perimenopoz) girdiğinizde, bu belirti ve semptomları yaşayabilirsiniz:
Düzensiz dönemler
Vajinal kuruluk
Sıcak basmaları
Gece terlemeleri
Uyku sorunları
Duygu durum değişiklikleri
Kilo alımı ve yavaşlamış metabolizma
Saç dökülmesi ve kuru cilt
Memede dolgunluk kaybı
Menopoz dönemine alışmanız ve bu belirtileri yaşamanız biraz zor olabilir. Daha büyük olasılıkla, bu dönemlerde bazı düzensizlikler olabilir.
Geçiş genellikle üç bölümden oluşmaktadır perimenopoz, menopoz, ve menopoz sonrası.
Değişiklikler genellikle perimenopoz döneminde başlar. Bu son adet döneminden önce birkaç yıl içinde yaşayabilirsiniz. Semptomlara yol açabilir. Yumurtalıklarda bulunan iki kadın hormonu vardır. Bunlar östrojen ve progesteron seviyelerini gösteren hormonlardır. Menopoz ise sizin adet dönemlerinizin sonu anlamına geliyor. Tam bir yıl sonra, “menopoz ile” karşı karşıya kaldın demektir. Perimenopoz dönemi böylelikle biter. Postmenopoz perimenopoz izler ve hayatının geri kalanında da devam eder.
Ne zaman doktora gitmeliyiz?
Perimenopoz başladığında, koruyucu sağlık bakımı için herhangi bir tıbbi endişeleriniz varsa doktorunuza düzenli olarak ziyaret planlayabilirsiniz. Belirtiler oluştuğunda ve menopozdan sonra bu randevuları almaya özen gösteriniz.
Koruyucu sağlık merkezleri kolonoskopi, mamografi, lipid taraması, tiroid testleri, tarihin önerdiği takdirde, meme ve pelvik sınavları olarak menopozda tavsiye gösterimleri içerebilir.
Eğer menopoz sonrasında vajinadan kanama varsa hemen bir doktora başvurun.
Menopoz neden olabilir:
Üreme hormonlarında doğal düşüş: 30 yaşınıza yaklaşırken, yumurtalıklarınız daha az östrojen ve progesteron yapmaya başl Menstruasyon düzenleyen bu hormonlar doğurganlığı düşürür.
Yaş 51 olduğunda ise ortalama adet dönemleri uzun veya daha kısa olabilir., en sonunda kadar ağır veya hafif ve daha az ya da sık hale gelebilir.
Histerektomi:Rahimi kaldırır ancak yumurtalıkların azalmasının sebebi (kısmi histerektomi) genellikle ani menopoza neden olmaz. Histerektomi artık dönemleri olmasına rağmen, yumurtalıkların hala işlev görmesinden dolayı östrojen ve progesteron üretirler.
Ama rahim ve yumurtalıklar total histerektomi ve bilateral ooferektomi gibi cerrahi herhangi bir geçiş aşaması olmadan, menopoza neden olmazlar. Bu dönemleri derhal durdurun ve bu hormonal değişiklikler birkaç yıl içinde aniden ortaya çıkar ve şiddetli olabilir. Sıcak basmaları ve diğer menopoz belirti ve bulguları, olması olasıdır.
Kemoterapi ve radyasyon tedavisi: Bunlar, kanser tedavileri sırasında veya hemen tedavinin seyri sonrasında sıcak basması gibi semptomlara yol açan, menopoza neden olabilir. Âdet ve doğurganlığın durması her zaman kalıcı olmaz, kemoterapiden etilenebilir.Sürekli olamayabilir bu yüzden doğum kontrol önlemlerini bırakmayın.
Primer over yetmezliği:Kadınların yaklaşık yüzde 1 i 40 yaşına geldiğinde (erken menopoz) yaşarlar. Menopoz primer yumurtalık yetmezliğinden kaynaklanabilir. Genetik faktörler ya da otoimmün hastalıktan kaynaklanan ve yumurtalıkların üreme hormonları normal seviyede üretmek için başarısız olduğunda erken menopoz yaşanabilir. Bu durum kadınlar için, hormon tedavisi genellikle beyin, kalp ve kemikleri korumak için gerekir. Menopoz bu nedene bağlı görülme olasılığı fazladır.
Komplikasyonlar
Menopozdan sonra, bazı tıbbi durumların riskini artırır. Örnekler şunları içerir:
Kalp ve damar (kardiyovasküler) hastalıkları: Östrojen seviyesi düşmeye başladığı zaman kardiyovasküler hastalık riskiniz artar.Kalp hastalıkları kadınlarda ve erkeklerde en önde gelen ölüm nedenidir. Bu yüzden düzenli egzersiz yapmak önemlidir, sağlıklı bir diyet programı ile normal kiloyu korumak gerekir. Eğer çok yüksek kolesterolünüz varsa ve kan basıncı azaltmak için ne gibi önlemler alacağınızı kalbinizi korumak için doktorunuza danışı
Osteoporoz:Bu rahatsızlık kırık riskinin artmasına yol açar. Kemikleri kırılgan ve zayıf olmasına neden olur. Menopozdan sonraki ilk birkaç yıl boyunca, hızla bir kemik yoğunluğunu kaybetmeye başlayacaksınız. Osteoporoz riski menopozla beraber aratabilir. Osteoporoz postmenopozal kadınların kalça, bilek ve omurga kırıkları olmasına yol açabilir.
Üriner inkontinans: Vajinadan ve üretra dokuların elastikiyetini kaybeder gibi, (gülerken ya da bişey kaldırırken, idrarda istemsiz bir kayıp Sık idrara çıkma, ani ve kuvvetli ağrı, deneyim, ya da öksürük ile idrar kaybı olabilir. Daha sık idrar yolu enfeksiyonları olabilir.
Kegel egzersizleri ile pelvik taban kaslarını güçlendirmeye ve inkontinans belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir.
Cinsel fonksiyon: Azalmış nem üretimi ve elastikiyet kaybından dolayı vajinalda kuruluk, cinsel ilişki sırasında rahatsızlık ve hafif kanamaya neden olabilir. Ayrıca, azalmış cinsel hissi olabilir.
Su bazlı vajinal nemlendiriciler ve yağlar yardımcı olabilir. Bu kimyasallar bazı kadınlarında yanma ve tahriş yapabilir. Gliserin ihtiva etmeyen ürünler seçmeniz daha iyi olacaktır. Vajinal kayganlaştırıcı yeterli değilse, pek çok kadın vajinal krem, tablet ya da halka olarak da kullanılabilir .
Kilo artışı. Menopoz döneminde metabolizma yavaşladığından dolayı kilo artışları daha çok görülmektedir. Birçok kadın menopoza geçiş sırasında ve menopoz sonrasında aldıkları bu kilolardan hep şikayet ederler.Sadece mevcut ağırlığı korumak için, az yemek ve daha fazla egzersiz yapmanız gerekebilir.
Randevu ve Doktor Kontrolü
İlk birincil bakım randevu alarak bir jinekolog yardımı almak olmalıdır.
Belirtileri takip edin.Örneğin, bir gün veya hafta içinde kaç sıcak basmaları yaşadıysanız bunun bir listesini yapmak ve bu listeyi mutlaka hekiminize göstermek.
Herhangi bir ilaç, otlar ve vitamin takviyeleri için bir liste hazırlayın.Dozları dahil ve ne sıklıkta kullanacağınızı doktorunuzdan öğrenin.
Mümkünse bir aile üyesi ya da yakın arkadaşınız size eşlik etmesini sağlayınız. Size doktor ziyaretinde bir çok bilgiyi verilebilir ve çünkü her şeyi hatırlamanız zor olabilir.
Bir dizüstü ya da not defteri alın:Doktor ziyaretiniz sırasında önemli bilgiler için gerekli olabilir.
Doktorunuza sormak için bir soru listesi hazırlayıRandevu sırasında herhangi bir anda soru sormak için tereddüt etmeyin.
İşaretler ve menopoz semptomları genellikle menopozal geçiş dönemlerinde çoğu kadında belirtiler gösterilir. Eğer düzensiz dönemleriniz veya sıcak basması konusunda endişeleriniz varsa, doktorunuzla konuşun. Bazı durumlarda, daha fazla değerlendirme tavsiye edilebilir.
Testler genellikle menopoz tanısı için gerekli değildir. Ama belirli koşullar altında, doktorunuz seviyesini ve kontrol etmek için kan testleri önerebilir:
FSH düzeyleri arttıkça ve östradiol düzeylerinin azaldığı, çünkü folikül uyarıcı hormon (FSH) ve östrojen (östradiol), menopoz olarak ortaya çı
Tiroid uyarıcı bir tiroid (hipotiroidizm) menopoz benzer belirtilere neden olabilir, çünkü hormon (TSH)
Tedaviler ve ilaçlar
Menopoz hiçbir tıbbi tedavi gerektirir. Bunun yerine, tedaviler belirti ve semptomlarının hafifletilmesinde ve önlenmesine yardımcı olmaktadır.
Hormon tedavisi: Östrojen tedavisi, şimdiye kadar, menopoz sıcak basması giderici en tedavilerinin en etkili yoludur. Kişisel ve ailevi tıbbi geçmişine bağlı olarak, doktorunuz sizin için belirti rahatlama sağlamak için gereken en düşük dozda östrojen önerebilir. Eğer hala rahim varsa, östrojene ek olarak progesteron gerekir. Östrojen aynı zamanda kemik kaybını önlemeye yardımcı olur. Son adet döneminden sonra beş yıl içinde başlatılan ve eğer hormon tedavisi kalbini yararlanabilir.
Vajinal östrojen:Vajinal kuruluğu rahatlatmak için, östrojen vajinal krem, tablet ya da halkasını kullanarak vajina doğrudan uygulanabilir. Bu tedaviyle vajinal doku tarafından emilir. Bu vajinal kuruluk, cinsel ve bazı üriner semptomlarla rahatsızlığı hafifletmeye yardımcı
Düşük doz antidepresanlar:Selektif serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI) olarak adlandırılan ilaç sınıfına ilişkin bazı antidepresanlar menopoz sıcak basmaları Sıcak basmalarının yönetimi için bir düşük doz antidepresan doktor kontrolünde başlanabilir.
Gabapentin (Neurontin).Gabapentin nöbetleri tedavi etmek için onaylanmıştır, ama aynı zamanda sıcak basması azaltmak için gösterilmiş Bu ilaç östrojen tedavisi gören kadınlarda faydalı olmaktadır.
İlaçlar önlemek veya osteoporozu tedavi etmek.Bireysel ihtiyaçlara bağlı olarak, doktorlar osteoporozu tedavi etmek için ilaç önerebilir. Çeşitli ilaçlar, kemik kaybı ve kırık riskini azaltmaya yardımcı olmaktadır.
Tedavinin herhangi bir biçimde karar vermeden önce, seçenekler ve her biri ile ilgili riskleri ve yararları konusunda doktorunuzla konuşun. İhtiyaçlarınız ve tedavi seçenekleri değişebilir olarak, yıllık seçeneklerinizi gözden geçirin.
Yaşam tarzı ve ev ilaçları
Neyse ki, menopoz ile ilişkili belirtiler geçicidir. Azaltmak ya da bunların etkilerini önlemeye yardımcı olmak için bu adımları uygulayın:
Serin sıcak basmaları: Kalın kıyafetler giymeyin, bir bardak soğuk su ya da soğuk bir yere gidin. Sıcak basmalarını neyin tetiklediği kesin olarak belirlemek için deneme yoluyla anlayabilirsiniz. Birçok kadın için, tetikleyiciler sıcak içecekler, kafein, baharatlı gıdalar, alkol, stres, sıcak hava ve hatta sıcak bir oda içerebilir.
Vajinal rahatsızlık azaltın: Su bazlı vajinal yağlar veya nemlendiriciler (Replens, diğerleri) vajinal rahatsızlığa sebep olur.Bu kimyasal duyarlılık kadınlarda yanma veya tahrişe neden olabilir. Gliserin kullanmayı tercih edin. Ayrıca cinsel yönden aktif kalma vajina kan akışını artırarak olmaktadır.
Yeterince uyumaya özen gösterin:Uykularınızı düzene sokmaya çalışmalısınız. Çok fazla alkol içmemeye özen gösterin. Kafeinden kaçını Gün sonunda egzersiz yapın. Bu egzersiz sizi oldukça rahatlatacaktır. Sıcak basmaları uykunuzu bölebilir. Rahatlayacağınız seçenekleri deneyebilirsiniz.
Gevşeme tekniklerini uygulayabilme.Böyle derin nefes, tempolu nefes, KATATİMİ, masaj ve progresif kas gevşemesi gibi teknikler menopoz belirtileri hafifletmeye yardımcı Farklı gevşeme egzersizlerini kitap, CD gibi ürünlerden öğrenebilirsiniz.
Pelvis taban güçlendirilmesi.Pelvik taban kas egzersizleri olarak adlandırılan Kegel Exercises, ancak idrar kaçırma gibi bazı rahatsızlıkları da artı
Dengeli beslenin: Meyve, sebze ve tam tahıllı yiyecekleri listenize ekleyin. Günlük ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olmak için kalsiyum veya D vitamini takviyesi gerekiyorsa sağlayıcı değ
Sigara içmeyin.Sigara, kalp hastalığı, felç, osteoporoz, kanser ve diğer sağlık sorunları riskini arttırır. Aynı zamanda sıcak basmasını arttırır ve erken menopoza girmenizi sağlar.
Egzersiz düzenli.Kalp hastalığı, diyabet, osteoporoz ve yaşlanma ile bağlantılı diğer koşullara karşı korumaya yardımcı olmak için hergün düzenli fiziksel aktivite veya egzersiz yapın.